Onze "groot" familie... VANSTRAELEN
Alphons Joseph VANSTRAELEN "jef Vestroeele"
* 16/04/1875, Stevoort
1/8 kind & 1/5 zoon
van Leo Vanstraelen
en Maria Re(e)naers
+ 22/02/1967, Kozen
Maria Barbara Bertha VRIJDAGHS "mam Berta"
* 18/02/1884, Kozen
1/7 kind & 1/3 dochter
van Leo Vrijdaghs
en Maria Ida Grauls
+ 28/08/1947, Kozen
Jef was de eerstgeborene van de Stevoortse Leo(poldus) VANSTRAELEN (1843-1918) en Maria Catherina RE(e)NAERS (1848-1916) uit Alken. Zij woonden in Stevoort en hadden 5 zonen en 3 dochters. De familieleden toen noemden hem meestal "Peet"...
Hij was een gekende tuinbouwer in de streek, bijgestaan door zijn 7 sterke kerels en 5 flinke dochters. Hun uitgestrekte tuinbouwbedrijf, met grote serres, verhandelde 'ín het groot', aan andere winkeliers en op de markten rondom Kozen: sla, prei, selder, wortelen, kolen, maar ook witloof, tomaten en bonen. samen met appelen, peren en steenfruit uit de buurt, Zij kweekten zelf ook tabaksplanten en maakten plantgoed in potjes. Regelmatig trok een of meerdere kinderen per fiets of met de paardenkar richting Hasselt naar de markten en winkels aldaar of naar de Boerenbondveiling, die er kwam in 1925.
Grootpa Jef werd op zijn 71e peter van kleinzoon Jos(eph).
(Zie filmpje over Jos' communie)
Bertha groeide op als oudste in het gezin van Leo VRIJDAGHS (1844-1901) en Ida GRAULS (1860-1904), beiden in Kozen geboren, waar ook hun 4 dochters en 3 zonen het levenslicht zagen en opgroeiden.
Zij baatte een dorpswinkel uit aan de voorzijde van hun woning: verse groenten en fruit uit eigen teelt en die van buren en dorpsgenoten, allerlei kruidenierswaren., keuken- & wasproducten en klein huisgerief. De dochters moesten om beurt meehelpen in de winkel, terwijl pa en zonen zich bezig hielden in de teelt en met de veestapel.
Jozef's verhaal
uit
De Stamboom van de Familie BRIERS
(Bron: Willy)
"" Vader Leo(poldus) komt aan de kost als dagloner op een grote hoeve en wordt later zelf een kleine landbouwer. Hij huwt op 19 mei 1905 Maria Renaers, die 8 kinderen baarde: 5 zonen en 3 dochters. ZIj woonden in Stevoort.
(Alphons) Joseph Vanstraelen, de oudste uit dat gezin, vertrekt op zijn 23ste, uit het dorp om dienstknecht te worden op de grote boerderij van Cleeren, Breestraat 11 in Cosen. De dochter van die hoeve, Anna Maria Cleeren, huwt een jaar later met Medard Wanten, die voorheen onderwijzer was in Berbroek en in Alken. De 'nieuwe' boer is blijkbaar tevreden over Jozef, want hij blijft bij hem in dienst.
Enkele huizen verder, op nr. 14, ligt de hoeve van Walter Vrijdaghs. Die wordt uitgebaat door zijn zonen Felix en Leo, samen met zijn schoonzoon Ludovicus Paesmans. In 1878, een maand nadat Felix huwde met ene Ceulemans en de boerderij verliet, vertrekt ook zijn zus Anna Elisabeth Vrijdaghs met haar man Vicus, hun kinderen en de dienstmeid naar Alken, zodat Leo alleen achterblijft op de boerderij.
Pas 4 jaar later trouwt Leo met de 22 jarige Maria Ida Grauls. Die komt op de hoeve inwonen en schenkt hem verschillende kinderen
Het is op de oudste dochter uit dat gezin, Maria Barbara Bertha, geboren in 1884, dat Jozef Vanstraelen zijn oog heeft laten vallen als toekomstige bruid. Hun huwelijk wordt ingezegend in 1905, een jaar na het overlijden van moeder Maria Ida. Vader Leo stierf 4 jaar eerder.
Waarschijnlijk komt Jozef inwonen op de hoeve Vrijdaghs zodat zijn vrouwtje Bertha kan zorgen voor de opvoeding van haar vele minderjarige zussen en broers, terwijl hij zorgt voor de uitbating van de hoeve.
Na één jaartje wordt hun eerste kindje geboren dat, zoals de gewoonte is, de naam krijgt van de grootvaders: Leo Joseph. In de loop van de volgende 20 jaren volgen er nog 11 kinderen.
Buiten haar huihoudelijk werk vindt Bertha nog de tijd om eem kruidenierswinkeltje open te houden, geholpen door haar oudste dochter Julia. En, onder impuls van zoon Gustaaf, die lessen volgde in de Sint-Truidense tuinbouwschool, wordt er op de boerderij omgeschakeld van akkerbouw maar een meer arbeidsintensieve tuinbouw... kwestie van de kinderen bezig te houden en hun maagjes gezond te kunnen vullen !
Moeder Vrijdaghs sterft op haar 63ste, in 1947.
Vader Jozef 20 jaar later, op de gezegende leeftijd van 92 jaar.
""
Hasselt kreeg als eerste een eigen ‘Limburgse tuinbouwveiling’ in 1925.
In 1925 begon de Boerenbond te Hasselt als eerste in Limburg naast een veiling voor eieren en boter, ook met het veilen van groenten en fruit.. Tot dan toe verkochten de boeren hun producten op plaatselijke markten waar de prijsbepaling vaak gebrekkig was en de producten streekgebonden. In navolging van Nederland en Engeland waar men reeds aan het eind van de vorige eeuw met een veilingklok werkte, werd te Hasselt in 1926 bovendien de allereerste veilingklok voor België in gebruik genomen. eiling AVEVE in Hasselt verviervoudigde haar omzet op drie jaar tijd. Kopers kwamen vaak van ver met de fiets, de tram of met paard en kar.
(Uit: Archief Boerenbond / LTV)
Uit hun TROUWBOEKJE...
De huwelijksakte...
...de geboortelijst van 12 kinderen & hun inentingen
Wat viel er te vieren in de herfst van 1918 ?
Dit is de eerste familiefoto van de familie Vanstraelen,
13 jaar getrouwd. grootpa Jef is 43, grootma is er 34 !
Aan de welstellende (feest)kledij te merken, werd deze geometrisch perfecte studiofoto
gemaakt op een frisse dag in de herfst van 1918... dus ná het einde van Wereldoorlog I,
De jongste, op de schoot van zijn moeder, is Albert, hun achtste bengel, net geen één jaar oud. Links naast hem staat Juul (3j), Melda (2j) zit op grootpa's knie, Staaf (7j) leunt tegen de andere, Henri (11j) staat uiterst links, Leon (12j), de oudste, poseert tussen vader en moeder,
de grote Julia (8j) staat naast, kleine Maria (5j) ervoor.
Peet Jef is er 55 én 25 jaar getrouwd ! (lente 1930)
Image caption
Op deze tweede familiefoto uit ons archief is het gezin Vanstraelen-Vrijdaghs compleet met hun 12 kinderen: 7 zonen em 5 dochters. Vader Jef is er ondertussen 55 en moeder Bertha 46. Ze zijn 25 jaar gehuwd.
De jongen op de voorste rij, eerste van rechts, is Albert. De grootste linksachter, Léon, is met zijn 23 jaar, de oudste. Hij trouwt in datzelfde jaar... Misschien is deze foto juist op 26/4/1930 gemaakt, dus op zijn trouwdag met Martha Bonneux ?
Trouwens, de 7 ouderen staan er, zoals hun ouders, in piekfijne 'gegoede burger'-kledij bij. Vooral de 4 "mannen" achteraan in strak pak, wit hemd met stijve col, kleurrijke das, hangorloge in de jacket, pen in de pochet!
De jongste 5 op de voorste rij daarentegen lijken nog lieve bengels, al tooien Albert (13) en Kamiel (10) zich, in hun lange broek(kousen), eerder als puberende tieners.
Dé échte familiefoto...
-Klik op de pijltjes rechts en links om door de achterliggende fotoreeks te navigeren !Wie is wie ?
Hun aanspreeknaam...Van welk jaar ?
Hun geboortejaar...
Fotoreeks met beelden uit hun dagelijkse leven...
Enkele overgeleverde anekdoten uit hun leven !
Grootpa JEF... een hereboer !
Jos
Najaar 1952
Kozen, voor zijn huis
Pa Jef
Grootpa Jef, men noemde hem Peet, bewoonde met zijn grote gezin een prachtige vierkantshoeve in de Breestraat, in Kozen. Achter de grote wit/groen geverfde ingangspoort lagen links en rechts stallen voor koeien, paarden, varkens en kippen.
Een duitse herder bewaakte het erf.
Llinks van de poort, lag de ingangsdeur van hun kruidenierswinkel, die via de achterdeur toegang gaf naar de woonruimte... met rechts het salon, met grootpa's zetel aan de Leuvense stoof, een knusse zithoek, die vaak op fotos voorkomt. Daarachter bevond zich een langgerekte eetkamer met plaats voor zeker 15 volvassenen, zelfs een kinderzitbank achter de langste tafel die men ooit zag...
Links van de eetzaal lag de achterkeuken met de melkmachine en enkele pekelvaten.
Grootpa JEF... een sportieve man, schaatser, fietser !
Op de foto hiernaast zie je hem op zijn (houten) schaatsen naar huis sleuren !
Grootpa Jef reed graag op de fiets, zeker 's zondags naar de H.Mis... want dan had hij een houvast om na enig cristalleke rechtop thuis te geraken !Op een dag echter viel hij met die fiets en brak hij zijn (linker) been. Het herstel duurde erg lang en... sindsdien was een stok zijn steun.
Grootma Bertha... een fervente winkelierster én kleinvee-soigneuse !
Grootpa JEF... een notabele Kozenaar !
Najaar 1952
Kozen, Dorp
Tijdens de jaarlijke OLVrouw-processie stapte grootpa Jef parmantig mee in de stoet samen met de pastoor, de brugemeester en de schepenen. De fakkel (?) mogen dragen was een voorrecht voor de 'betere' burgers... maar daar kon Jef blijkbaar wel om lachen... of was het op de fotografe ?
Dat blijkt uit het filmpje dat u hiernaast kan bekijken !
Grootpa JEF... een gezond man
15 maart 1953
Raamstraat, eetkamer
Een gemoedelijke man, zacht en luisterend...
Een sportieve man die fietste en schaatste...
Een gezond man die zijn eigen vruchten teelde...
Een hartige man die genoot van het alledaagse... ook van zijn sigaren !!!
In het archief vonden wij naaststaand filmpje over zijn deelname aan Jos' eerste communiefeest in maart 1953. Hij was er toen al 78, maar zeer kwiek, verrassend alert en volop meegenietend !
Grootpa JEF... een gezond man
15 maart 1953
Raamstraat, eetkamer
Een gemoedelijke man, zacht en luisterend...
Een sportieve man die fietste en schaatste...
Een gezond man die zijn eigen vruchten teelde...
Een hartige man die genoot van het alledaagse... ook van zijn sigaren !!!
In het archief vonden wij naaststaand filmpje over zijn deelname aan Jos' eerste communiefeest in maart 1953. Hij was er toen al 78, maar zeer kwiek, verrassend alert en volop meegenietend !