1945/05/03
Oprichting
HR - Hasselt
- Reeds op 3 mei 1945, dus enkele dagen vóór het einde van WOII, hadden Jules, Camille en Albert Vanstraelen het handelsregister nr.1036 overgenomen van hun vader Joseph Vanstraelen over.
- Zij schreven zich, in nrs. onder de benaming “Gebroeders Vanstraelen”, een groothandel in ter verkoop van
- Opheffing HR-13810, 13811 en 13812.
- Inschrijving in HR-16553, door Albert Vanstraelen, van groot- en kleinhandel in inlandsch en buitenlandsch fruit, groenten, aardappelen, visch, conserven, pootaardappelen, plantgewaseen, bloemen, hof en tuinzaden, onder de benaming “Gebroeders Vanstraelen”, gevestigd te Hasselt, Zuivelmarkt 70.
Image caption
Grootvader Jef Vanstraelen was in de jaren '40 al een succesrijke en alom gekende groententeler in de regio van Kozen. Zijn zonen brachten kisten wortelen, sla , witloof, kolen per fiets of met karrevrachten naar de markten van Sint-Truiden en Hasselt.
Allicht ook naar de veiling in Hasselt. De Boerenbond begon immers reeds in 1925 te Hasselt, als eerste in Limburg, een veiling naast eieren en boter ook met het veilen van groenten en fruit.. Tot dan toe verkochten de boeren hun producten op plaatselijke markten waar de prijsbepaling vaak gebrekkig was en de producten streekgebonden. In navolging van Nederland en Engeland, waar men reeds aan het eind van de vorige eeuw met een veilingklok werkte, werd te Hasselt in 1926 de allereerste veilingklok voor België in gebruik genomen. Veiling AVEVE in Hasselt verviervoudigde haar omzet op drie jaar tijd. Kopers kwamen vaak van ver met de fiets, de tram of met paard en kar.
Stevoort, Dorp 15
Paardsdemerstraat, zwarte poort (later RTT)
Zuivelmarkt, 70 - ex-Fourier
Raamstraat
Oude Truierbaam
VAN VEILING AVEVE IN HASSELT TOT LTV
I
Op initiatief van de Boerenbond ontstaan er tussen 1945 en 1950 meerdere kleine veilingen, een concentratiepunt van vraag en aanbod..Waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten ontstaat de goede prijs. Voordeel voor de telers is dat ze vanaf dan een gewaarborgde dagprijs krijgen, tijdig betaald worden en meer inzicht krijgen in de concurrentie.Er mag gesteld worden dat Veiling AVEVE pionierswerk heeft verricht en bijgedragen heeft tot de ontwikkeling van de Limburgse tuinbouw.
Vanaf 1960 komt de grote ommezwaai in het veilingwezen. De kleine opkoper verdwijnt volledig en veilingen nemen hun taak over. Export zit in de lift. Kleinere veilingen zijn gedwongen te stoppen,te fusioneren of te verhuizen, zo ook veiling AVEVE.Sinds haar ontstaan als kleinhandelsveiling was ze uitgegroeid tot groothandelsveiling met een grotere diversiteit van het aanbod. Te Hasselt waren er geen uitbreidingsmogelijkheden dus verhuisde de veiling in 1967 naar grotere en nieuwe gebouwen te Berbroek.
Veilingen in het algemeen ondergaan een grote ontwikkeling. De technologische vooruitgang doet zijn intrede.
Data apparatuur wordt in gebruik genomen voor de facturatie, voorraadbeheer en verpakkingen. Door deze ontwikkelingen worden de grenzen voor export en import een stuk kleiner. Men gaat op zoek naar technisch gekwalificeerd personeel. Veilingen worden kapitaalintensief(stijgend ledenkapitaal. Niet alleen het veilingwezen maar ook de producenten ondergaan deze ontwikkeling. Bijscholing, herscholing, de omschakeling naar intensieve groente-en fruitteelt. Er worden normen ingevoerd voor sortering, verpakkingen, veiligheid en hygiëne. Zowel op nationaal vlak als in EEG verband wordt hier toezicht op gehouden.
Veiling AVEVE blijft verder groeien. Door de nabijheid van een groot productiegebied was het noodzakelijk dat het afzetapparaat verder ontwikkeld werd.
In 1976 werden de afdelingen groenten en fruit overgedragen aan de coöperatieve vennootschap veiling Hageland en werd herdoopt in veiling Demerland.Deze samenwerking bleek echter geen succes. Het beleid dat werd gevoerd benadeelde tot groot ongenoegen van de telers de verdere groei van de Limburgse afdeling. De meeste aandacht en investeringen gingen naar de afdeling fruit te Glabbeek.
In 1986 was de maat vol en trokken de benadeelde telers massaal naar de algemene vergadering om een beter beleid af te dwingen, de doorgedreven acties onder leiding van de bedrijfsgilde tuinbouwers west-limburg maakte een eind aan 10 jaar samenwerking en leidde tot de oprichting van een eigen veiling. Op 1mei 1987 start LTV als coöperatieve veiling. Een veiling gegroeid uit idealisme en verzet, een veiling van en voor producenten. De startperiode verliep bemoedigend, na 4 maanden had men een omzetstijging van 10% en telde LTV reeds 640 leverende vennoten.
In 1988 verhuisde LTV naar de nieuwbouw te Herk-de-Stad waar de eerste stenen werden gelegd voor een solide onderneming. Elke producent is aandeelhouder en beschikt over een aantal stemmen, kiest haar eigen raad van bestuur, directie en personeel. Sinds gisteren hebben we een lange weg afgelegd naar vandaag.. De veiling is het verlengstuk van het bedrijf geworden. De schakel tussen producent en handelaar.
Sinds de start van LTV, gaat het terug bergop met de groenten in Limburg, mede dankzij de simultaanverkoop.In 2000 behaalde LTV een omzet van meer dan een half miljard.
Op initiatief van de Boerenbond ontstaan er tussen 1945 en 1950 meerdere kleine veilingen, een concentratiepunt van vraag en aanbod..Waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten ontstaat de goede prijs. Voordeel voor de telers is dat ze vanaf dan een gewaarborgde dagprijs krijgen, tijdig betaald worden en meer inzicht krijgen in de concurrentie.Er mag gesteld worden dat Veiling AVEVE pionierswerk heeft verricht en bijgedragen heeft tot de ontwikkeling van de Limburgse tuinbouw.
Vanaf 1960 komt de grote ommezwaai in het veilingwezen. De kleine opkoper verdwijnt volledig en veilingen nemen hun taak over. Export zit in de lift. Kleinere veilingen zijn gedwongen te stoppen,te fusioneren of te verhuizen, zo ook veiling AVEVE.Sinds haar ontstaan als kleinhandelsveiling was ze uitgegroeid tot groothandelsveiling met een grotere diversiteit van het aanbod. Te Hasselt waren er geen uitbreidingsmogelijkheden dus verhuisde de veiling in 1967 naar grotere en nieuwe gebouwen te Berbroek.
Veilingen in het algemeen ondergaan een grote ontwikkeling. De technologische vooruitgang doet zijn intrede.
Data apparatuur wordt in gebruik genomen voor de facturatie, voorraadbeheer en verpakkingen. Door deze ontwikkelingen worden de grenzen voor export en import een stuk kleiner. Men gaat op zoek naar technisch gekwalificeerd personeel. Veilingen worden kapitaalintensief(stijgend ledenkapitaal. Niet alleen het veilingwezen maar ook de producenten ondergaan deze ontwikkeling. Bijscholing, herscholing, de omschakeling naar intensieve groente-en fruitteelt. Er worden normen ingevoerd voor sortering, verpakkingen, veiligheid en hygiëne. Zowel op nationaal vlak als in EEG verband wordt hier toezicht op gehouden.
Veiling AVEVE blijft verder groeien. Door de nabijheid van een groot productiegebied was het noodzakelijk dat het afzetapparaat verder ontwikkeld werd.
In 1976 werden de afdelingen groenten en fruit overgedragen aan de coöperatieve vennootschap veiling Hageland en werd herdoopt in veiling Demerland.Deze samenwerking bleek echter geen succes. Het beleid dat werd gevoerd benadeelde tot groot ongenoegen van de telers de verdere groei van de Limburgse afdeling. De meeste aandacht en investeringen gingen naar de afdeling fruit te Glabbeek.
In 1986 was de maat vol en trokken de benadeelde telers massaal naar de algemene vergadering om een beter beleid af te dwingen, de doorgedreven acties onder leiding van de bedrijfsgilde tuinbouwers west-limburg maakte een eind aan 10 jaar samenwerking en leidde tot de oprichting van een eigen veiling. Op 1mei 1987 start LTV als coöperatieve veiling. Een veiling gegroeid uit idealisme en verzet, een veiling van en voor producenten. De startperiode verliep bemoedigend, na 4 maanden had men een omzetstijging van 10% en telde LTV reeds 640 leverende vennoten.
In 1988 verhuisde LTV naar de nieuwbouw te Herk-de-Stad waar de eerste stenen werden gelegd voor een solide onderneming. Elke producent is aandeelhouder en beschikt over een aantal stemmen, kiest haar eigen raad van bestuur, directie en personeel. Sinds gisteren hebben we een lange weg afgelegd naar vandaag.. De veiling is het verlengstuk van het bedrijf geworden. De schakel tussen producent en handelaar.
Sinds de start van LTV, gaat het terug bergop met de groenten in Limburg, mede dankzij de simultaanverkoop.In 2000 behaalde LTV een omzet van meer dan een half miljard.
Van thuisconsumptie tot commercieVanaf 1900 zagen steeds meer telers voordeel in het verhandelen van hun fruit. De fruitsector professionaliseert zijn methoden en organiseert zich in coöperaties. De fruitveilingen moderniseren hun methoden continue en zijn vandaag bestendige fruitmarketiers.
Fruitproducenten, 1950 - 1960, KADOC - KU Leuven; Boerenbond.
De eerste verkoopsinitiatievenVanaf de eeuwwisseling ontstonden er lokale fruitmarkten (ondermeer in Borgloon, Bilzen, Tongeren, Diepenbeek, Sint-Truiden, maar ook bijvoorbeeld in Gent) waar de telers met paard en kar of met een kleine vrachtwagen naartoe trokken.
Evengoed konden ze zich beroepen op een handelaar die ze ontvingen op hun plantage of die ze zelf bezochten. Kwam de handelaar aan huis, dan kocht hij vaak ‘op stam’, waarbij de prijs geschat werd na een snelle keuring van de plantage door de handelaar. Handelaar en teler spraken onderling af wie van beide het fruit zou plukken en sorteren.
Fruitmarkt van Sint-Truiden, 1933, Collectie familie Willy Vandormael.
De nadelen van de primitieve fruithandelEr waren echter ook enkele nadelen aan de eerste vormen van de fruithandel. Prijzen werden vaak tussen pot en pint afgesproken. Door het gebrek aan bewaarmethoden was er in het oogstseizoen vaak een overaanbod aan fruit, wat de prijs naar beneden drukte.
Contractbreuk was ook veelvoorkomend: de teler verstopte bijvoorbeeld slecht fruit tussen goed fruit, hij leverde slechts een deel van de beloofde waar, de handelaar nam de waar plots niet aan wanneer de vraag laag bleek te zijn, enzomeer.
Verkoop van kersen op de fruitmarkt van Sint-Truiden, 1930 - 1939, Collectie familie Willy Vandormael.
Naar de fruitveilingDe Belgische Boerenbond was werkzaam sinds 1890 en stimuleerde het gemeenschappelijk verkopen. Het aanbod op één plaats samenbrengen had immers zo zijn voordelen. Er konden duidelijke prijsafspraken worden gemaakt, het werkte een groter afzetbereik in de hand, er was meer prijstransparantie en dus minder gemakkelijk contractbreuk, de teler kon er een sociaal netwerk uitbouwen en hij kon investeringen doen die voor hem individueel niet haalbaar waren.
Toch waren niet alle telers dadelijk overtuigd. Zij bleven eerder vertrouwen op hun eigen zelfstandige aanpak. Maar de formule won aanhang en rond 1900 verschenen de eerste coöperatieve vennootschappen (bijvoorbeeld de ‘Hallen der voortbrengers’ van de Brusselse tuinbouwers).
'Hallen der voortbrengers' te Brussel, 1900 - 1967, Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG).
De Belgische fruit- en tuinbouwveilingenHasselt kreeg als eerste een eigen ‘Limburgse tuinbouwveiling’ in 1925. Deze zou in 1967 verhuizen naar Berbroek. In 1931 kwam in Warsage een private veiling van de grond, die zou verdwijnen in de jaren 1970. De ‘Katholieke Veiling der Noorderkempen’ veilde sinds 1933 groenten en aardbeien in Hoogstraten.
Negen jaar later ging de ‘Tongerse Fruitveiling’ van start. In 1953 breidde deze veiling uit met een vestiging in Kerniel en nog eens veertien jaar later verhuisden Tongeren en Kerniel hun activiteiten naar Borgloon. In de ‘Veiling Roeselare’ werden groenten en fruit verkocht sinds 1942.
Vier jaar later ontstond ook de ‘Veiling Hageland’, een fruitveiling die in 1976 met de groentenveiling ‘Veiling Hasselt’ fuseerde tot ‘Veiling Demerland’. Maar in 1987 splitste Veiling Demerland zijn activiteiten terug op: in Glabbeek bleef de veiling zijn naam dragen, in Berbroek kwam er de ‘Limburgse tuinbouwveiling’.
De ‘Fruitveiling van Sint-Truiden en Omstreken’ dateert van 1948, de veiling zou na een fusie met inpakstation Hesbania in 1975 de naam ‘Veiling Haspengouw’ gaan dragen. Naar dit voorbeeld richtten fruittelers uit de Voerstreek en het Luikse in 1949 een veiling op te Visé. In 1974 zou Borgloon fuseren met Visé.
De ‘Mechelse veilingen’ vulden het rijtje gemengde veilingen (groenten en fruit) aan vanaf 1950. Twee jaar later kreeg Sint-Truiden zijn tweede fruitveiling: ‘Fruitcentrale’. De Glabbeekse ‘Veiling Demerland zou in 1990 met de Fruitcentrale samengaan onder de nieuwe naam ‘Belgische Fruitveiling’. Sinds 1964 veilde ‘Criée de Wépion’ aardbeien. En nog in 1987 ontstond de ‘Limburgse Tuinbouwveiling’ te Herk-de-Stad.
Veilingzaal van de fruitveiling Sint-Truiden, 1948 - 1975, Collective familie Willy Vandormael.
Het moderne veilen: naar een lege veilzaalWaar eerst nog met de hamer werd geveild, vond de veiling al gauw een geautomatiseerd verkoopsysteem in de veilingklok. De klok liet zijn wijzer per lot van aangeboden fruitwaren van een hoge naar een lage prijs lopen. De handelaar die het snelst zijn knop indrukte, had daarmee de waren gekocht. Drukte hij te snel, dan kocht hij de waren tegen een hoge prijs, maar wachtte hij te lang, dan was een andere handelaar hem misschien voor.
Met de tijd kon de handelaar ook van op afstand deelnemen aan de veiling, en kon hij via zijn computer meerdere veilingen tegelijk volgen (‘simultaanverkoop’). ‘Blokverkoop’ was een andere nieuwigheid waarbij verschillende loten onder één blok van dezelfde kwaliteit werden ingedeeld en als dusdanig verkocht. Een handelaar kon ook een ‘administratieve verkoop’ sluiten door telefonisch op voorhand een bestelling van een hoeveelheid van een bepaalde kwaliteit fruit aan de veilingdienst door te geven.
Fruitproducenten, 1950 - 1960, KADOC - KU Leuven; Boerenbond.
De eerste verkoopsinitiatievenVanaf de eeuwwisseling ontstonden er lokale fruitmarkten (ondermeer in Borgloon, Bilzen, Tongeren, Diepenbeek, Sint-Truiden, maar ook bijvoorbeeld in Gent) waar de telers met paard en kar of met een kleine vrachtwagen naartoe trokken.
Evengoed konden ze zich beroepen op een handelaar die ze ontvingen op hun plantage of die ze zelf bezochten. Kwam de handelaar aan huis, dan kocht hij vaak ‘op stam’, waarbij de prijs geschat werd na een snelle keuring van de plantage door de handelaar. Handelaar en teler spraken onderling af wie van beide het fruit zou plukken en sorteren.
Fruitmarkt van Sint-Truiden, 1933, Collectie familie Willy Vandormael.
De nadelen van de primitieve fruithandelEr waren echter ook enkele nadelen aan de eerste vormen van de fruithandel. Prijzen werden vaak tussen pot en pint afgesproken. Door het gebrek aan bewaarmethoden was er in het oogstseizoen vaak een overaanbod aan fruit, wat de prijs naar beneden drukte.
Contractbreuk was ook veelvoorkomend: de teler verstopte bijvoorbeeld slecht fruit tussen goed fruit, hij leverde slechts een deel van de beloofde waar, de handelaar nam de waar plots niet aan wanneer de vraag laag bleek te zijn, enzomeer.
Verkoop van kersen op de fruitmarkt van Sint-Truiden, 1930 - 1939, Collectie familie Willy Vandormael.
Naar de fruitveilingDe Belgische Boerenbond was werkzaam sinds 1890 en stimuleerde het gemeenschappelijk verkopen. Het aanbod op één plaats samenbrengen had immers zo zijn voordelen. Er konden duidelijke prijsafspraken worden gemaakt, het werkte een groter afzetbereik in de hand, er was meer prijstransparantie en dus minder gemakkelijk contractbreuk, de teler kon er een sociaal netwerk uitbouwen en hij kon investeringen doen die voor hem individueel niet haalbaar waren.
Toch waren niet alle telers dadelijk overtuigd. Zij bleven eerder vertrouwen op hun eigen zelfstandige aanpak. Maar de formule won aanhang en rond 1900 verschenen de eerste coöperatieve vennootschappen (bijvoorbeeld de ‘Hallen der voortbrengers’ van de Brusselse tuinbouwers).
'Hallen der voortbrengers' te Brussel, 1900 - 1967, Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG).
De Belgische fruit- en tuinbouwveilingenHasselt kreeg als eerste een eigen ‘Limburgse tuinbouwveiling’ in 1925. Deze zou in 1967 verhuizen naar Berbroek. In 1931 kwam in Warsage een private veiling van de grond, die zou verdwijnen in de jaren 1970. De ‘Katholieke Veiling der Noorderkempen’ veilde sinds 1933 groenten en aardbeien in Hoogstraten.
Negen jaar later ging de ‘Tongerse Fruitveiling’ van start. In 1953 breidde deze veiling uit met een vestiging in Kerniel en nog eens veertien jaar later verhuisden Tongeren en Kerniel hun activiteiten naar Borgloon. In de ‘Veiling Roeselare’ werden groenten en fruit verkocht sinds 1942.
Vier jaar later ontstond ook de ‘Veiling Hageland’, een fruitveiling die in 1976 met de groentenveiling ‘Veiling Hasselt’ fuseerde tot ‘Veiling Demerland’. Maar in 1987 splitste Veiling Demerland zijn activiteiten terug op: in Glabbeek bleef de veiling zijn naam dragen, in Berbroek kwam er de ‘Limburgse tuinbouwveiling’.
De ‘Fruitveiling van Sint-Truiden en Omstreken’ dateert van 1948, de veiling zou na een fusie met inpakstation Hesbania in 1975 de naam ‘Veiling Haspengouw’ gaan dragen. Naar dit voorbeeld richtten fruittelers uit de Voerstreek en het Luikse in 1949 een veiling op te Visé. In 1974 zou Borgloon fuseren met Visé.
De ‘Mechelse veilingen’ vulden het rijtje gemengde veilingen (groenten en fruit) aan vanaf 1950. Twee jaar later kreeg Sint-Truiden zijn tweede fruitveiling: ‘Fruitcentrale’. De Glabbeekse ‘Veiling Demerland zou in 1990 met de Fruitcentrale samengaan onder de nieuwe naam ‘Belgische Fruitveiling’. Sinds 1964 veilde ‘Criée de Wépion’ aardbeien. En nog in 1987 ontstond de ‘Limburgse Tuinbouwveiling’ te Herk-de-Stad.
Veilingzaal van de fruitveiling Sint-Truiden, 1948 - 1975, Collective familie Willy Vandormael.
Het moderne veilen: naar een lege veilzaalWaar eerst nog met de hamer werd geveild, vond de veiling al gauw een geautomatiseerd verkoopsysteem in de veilingklok. De klok liet zijn wijzer per lot van aangeboden fruitwaren van een hoge naar een lage prijs lopen. De handelaar die het snelst zijn knop indrukte, had daarmee de waren gekocht. Drukte hij te snel, dan kocht hij de waren tegen een hoge prijs, maar wachtte hij te lang, dan was een andere handelaar hem misschien voor.
Met de tijd kon de handelaar ook van op afstand deelnemen aan de veiling, en kon hij via zijn computer meerdere veilingen tegelijk volgen (‘simultaanverkoop’). ‘Blokverkoop’ was een andere nieuwigheid waarbij verschillende loten onder één blok van dezelfde kwaliteit werden ingedeeld en als dusdanig verkocht. Een handelaar kon ook een ‘administratieve verkoop’ sluiten door telefonisch op voorhand een bestelling van een hoeveelheid van een bepaalde kwaliteit fruit aan de veilingdienst door te geven.
